Staking voorbij!

De peace rally heeft geholpen! Althans dat is niet zeker (en wordt ook ontkend), maar wel leuk om te denken. Op vrijdagavond hebben de maoisten de staking opgeheven. Zomaar, zonder dag ook maar één van hun eis is ingewilligd. Iedereen is stom verbaasd, en niet in het minst hun eigen aanhang.

Iedereen speculeert natuurlijk waar deze plotselinge ommekeer vandaan komt. Gisteren heeft Prachanda, de leider van de Maoisten, gezegd dat het niet vanwege de peace rally of welke andere external pressure dan ook was, maar vanwege de problemen die de strike veroorzaakte voor de 'general public', en de 'conspiracy van de ruling parties' die middels zgn. 'vigilante groups' aanzette tot gewelddadigheden. Hun eigen jeugdstoottroepen zijn natuurlijk volledig vreedzaam gebleven gedurende de hele staking... haha...

Verder heeft Prachanda gisteren aangegeven dat dit zeker niet het einde is van de 'Andolan III' (derde burgeropstand. De eerste was in 1990, naar aanleiding waarvan de dictatuur werd afgeschaft en democratie ingesteld. De tweede was in 2006, waarop uitindelijk de koning is afgetreden (in 2008) en de maoisten uit de ondergrondse kwamen en een parlementaire partij werden). 'The ball in now in their court', zei hij gisteren, doelend op de regeringspartijen. Als die niet binnen 2 dagen met een plan komen om de eisen van de maoisten in te willigen, dan 'zal iedereen het gaan meemaken, dan spelen we de hele film af'. Ondertussen blijven ze acties voeren, zonder het allesoverheersende karakter van een staking, om de 'general public' te ontzien.

Overigens, lang niet iedereen is het eens met de term 'Andolan III'. Daar heeft deze beweging lang niet genoeg algehele steun voor, is wat ik om mij heen hoor.

Gisteren zijn we met de auto naar de andere kant van de stad gereden voor lunch en een 'shopping spree'. Het is verbazend hoe snel het leven weer zijn gewone gang hervindt. Hopelijk blijft het zo en kunnen mensen weer gewoon aan het werk en kinderen weer naar school. Mocht deze affaire toch nog een interessant staartje krijgen dan meld ik me natuurlijk weer.

Staking dag 6

Vandaag is de zesde dag van de afgehele staking. Her en der zijn rellen uitgebroken, meestal doordat YCL (Youth Communist League) slaags raakt met jeugdtroepen van andere partijen. Soms ook omdat een groep winkeliers in een bepaalde wijk besluit open te gaan, en met harde hand weer in het gareel worden geroepen door de YCL. In sommige delen van het land zijn curfews uitgeroepen. De partijen praten geloof ik dagelijks, maar schijnen elke dag vast te houden aan hetzelfde en in dezelfde deadlock terecht tekomen, dus ze bereiken vooralsnog niks.

Gisteren hoorde ik dat vandaag een Peace Rally zou worden georganiseerd op Durbar Square, het grootste plein van Kathmandu. Allerlei groeperingen en beroepsverenigingen (advocaten, leraren, chamber of commerce, scholen, board of tourism, etc.) hadden hiertoe opgeroepen om duidelijk te maken dat dit niet langer zo door kan gaan. Een aantal vrienden van me gingen erheen, dus ben ik meegegaan. Onderweg kwamen we nog 'marcherende' groepen maobaddies (zoals de Maoisten hier worden genoemd, niks van doen met 'bad' als in 'slecht', overigens) tegen, die we dan maar zoveel mogelijk ontweken via zijstraatjes. Uiteindelijk kwamen we bij Durbar Square, dat heftig bewaakt werd door militaire politie. Groepen maobaddies kwamen er niet in. Het contrast tussen de twee groepen werd overigens wel pijnlijk duidelijk: de ene groep vooral uit de dorpen, vanuit het hele land, armoedig, veelal jong, velen al dagen niet fatsoenlijk gewassen, geslapen, gegeten, kledingkleur rood, vaak in het gelid lopend of rennend. De andere groep grotendeels Kathmandu'se middenstand en middenklasse, keurig, uitgeslapen, rustig lopend en keuvelend aanstromend vanuit alle straten, kledingkleur wit. De rally was zeker niet bedoeld als een tegenbeweging tegen de maoisten, meer als oproep aan alle politieke partijen om nu eens tot consensus te komen. Maar het verschil was er wel.


groepen maoisten worden de andere kant op geleid - vriend Soham loopt langs een heel cordon MP

Vele duizenden mensen verzamelden zich uiteindelijk rond 9 uur in de ochtend op Durbar Square en voorzover ik heb gezien verliep het vreedzaam. Er waren verschillende speeches, er werd gezongen, gebeden, en er trad een soort cabaret-duo op. Amina vertaalde her en der wat voor me, en ik begreep dat de boodschap vooral was dat de politici nu eens moeten zorgen voor consensus. Niet voor of tegen welke partij dan ook, maar gewoon rust, weer naar school, naar kantoor, verder werken, verder leven.

Ik heb gisteren trouwens ook beelden gezien op YouTube van Dodenherdenking op de Dam, en de paniek die daar uitbrak naar aanleiding van iemands geschreeuw. Ik moest er wel even aan denken. Wat als híer ergens in een hoek paniek uitbreekt? Met die duizenden zittende mensen en die cordonnen MP eromheen en weer daaromheen marcherende maobaddies? Maar goed, da's niet gebeurd.

Mensenmassa's op Durbar Square Kathmandu - like a sunny day in the park...

Om half 11 was het afgelopen en verspreidde de menigte zich weer. Wij zijn een zijstraat ingedoken en via een kleine weg teruggelopen naar Patan, niet over de hoofdstraat en de grote brug. Later hoorde ik dat daar nogal wat oproer is geweest, maar het fijne weet ik er niet van. Als een echte bourgeois heb ik mezelf op de terugweg in het Summit Hotel getrakteerd op een kopje cappuccino...

Ik hoop dat er snel geen reden meer is voor nog een Strike Special, maar mocht dat wel zo zijn dan laat ik weer van me horen.

Wat een mens al niet doet uit verveling...

Het land is in algehele staking en ik had al 3 dagen zwaar verveeld thuis gezeten. Af en toe eten in het Summit, de enige eetgelegenheid die open is aan deze kant van de stad, maar verder is er niks te doen. Al mijn werk voor deze week is afgelast, en voor de komende week gaat dat misschien ook gebeuren. Dus bedacht ik me vanochtend dat ik het wel eens met eigen ogen wilde bekijken. Een wandelingetje door de straten van stakend en demonstrerend Kathmandu.

De Maoisten zouden vandaag politici gaan tegenhouden die het regeringscomplex Singha Durbar binnen wilden, dus daar ging ik heen. Dat klinkt misschien spannend en ik had ook gehoopt dat een beetje spannend zou zijn - niet al te spannend, zo'n held ben ik nou ook weer niet. Singha Durbar, een complex van oude witte statige Rana paleizen waar het grootste deel van de ministeries is gehuisvest, is ruim een half uur lopen bij ons huis vandaan. Ik vertrok dus rond 11 uur vanochtend gewapend met een klein fotocameraatje en een fles water. Onderweg veel mensen op straat: lopend, zittend, fietsend, spelletjes spelend, krant lezend. Op de brug tussen Patan en Kathmandu leek de sfeer een beetje gespannen, met cordonnen mensen en overal stenen op straat, duidelijk bedoeld om gemotoriseerd verkeer lijfelijk tegen te houden. Het bleef echter totaal rustig, overal waar ik geweest ben. Er rijden wel wat auto's trouwens: ambulances, waterwagens, politie, 'blue plates' (auto's van internationale ontwikkelingsorganisaties), pers en georganiseerd toeristenvervoer kan wel rijden. Er is wel heel veel gewapende politie en leger op de been.

Bij Singha Durbar was het stiller dan elders. Beduidend meer politie dan 'gewone mensen', dat wel. In elk geval niks te doen. Later vandaag zag ik op tv dat er vanaf de andere kant dan waar ik ben geweest wel heel veel mensen op de been waren, richting Singha Durbar, maar die werden door een waar leger van militaire politie op afstand gehouden. Ook daar liep het (nog) niet uit de hand.

Later op de middag, toen ik na 2 uur lopen en uitgebreid lunchen en uitpuffen bij een vriendin thuis weer naar huis liep, waren veel mensen op straat gaan zitten rusten en hier en daar werd er gedanst op muziek uit luidsprekers. Het leek wel een straatfestival! Beetje koninginnedag aan het eind van de dag.

Dit klinkt allemaal nog onschuldig, en meer heb ik tijdens mijn 2-en-half uur lopen ook niet gezien, maar hier en daar zijn al wel echte rellen aan het uitbreken, zo lezen we in de kranten en horen we op het nieuws. Winkels die toch opengegaan worden soms kort en klein geslagen. Sommige winkeliers pikken het niet langer dat ze van hun verdiensten beroofd worden en zijn al her en der slaags gegaan met de protesters. Je hebt dus nu de protesten tegen de protesten. De partijen lijken zich verder vast te zetten in hun spreekwoordelijke loopgraven, dus iedereen vraagt zich af hoe lang dit nog gaat duren en vooral ook hoelang het nog redelijk vreedzaam blijft. De premier en de coalitie zeggen dat ze overal over willen praten maar alleen als de Maoisten hun staking opschorten. En de Maoisten lijken nu niet meer te kunnen stoppen voordat de premier aftreedt want dat zou teveel loss of face voor ze zijn.

Tot zover mijn verslag van deze vierde stakingsdag. De winkels waar eerste levensbehoeften worden verkocht mogen open van 6 tot 8 's avonds. Toch aardig van die maoisten. Ik ga dus maar eens wat boodschapjes doen.

Nog even wat sfeerbeelden van de dag, en een zelfportret van de reporter: